သဘောထားမှတ်ချက်များ

 ပြင်ပဝန်ထမ်းစည်းကမ်းချက်ဖြင့် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခြင်းကိစ္စ

၁။      ပြင်ပဝန်ထမ်းစည်းကမ်းချက်ဖြင့်တာဝန်ထမ်းဆောင်ခြင်း

ပြင်ပဝန်ထမ်းတာဝန်ထမ်းဆောင်ခြင်းသည် ပြည်တွင်း၌ဖြစ်စေ၊ ပြည်ပ၌ဖြစ်စေ၊ ပြင်ပ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုခု၌ ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့၏ ခွင့်ပြုချက်ဖြင့် အချိန်ပြည့်လွှဲပြောင်းတာဝန် ထမ်းဆောင်နေပြီး လစာကို သက်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းမှ ရယူခံစားခြင်းဖြစ်ပါသည်။

နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းနည်းဥပဒေများ၊ နည်းဥပဒေ ၁၃၃ တွင် “ပြင်ပဝန်ထမ်းစည်းကမ်းချက်ဖြင့် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခွင့်ပြုနိုင်သည့်ကာလမှာသုံးနှစ်ဖြစ်သည်။ ထပ်မံလိုအပ်ပါက နောက်ထပ်နှစ်နှစ် အထိသာခွင့်ပြုပြီး စုစုပေါင်း ငါးနှစ်ထက်မပိုစေရ။ ပြင်ပဝန်ထမ်းစည်းကမ်းချက်ဖြင့်လွှဲပြောင်း တာဝန်ထမ်းဆောင်မည့်ဝန်ထမ်းသည် လုပ်သက် ၁၀ နှစ် ပြည့်ပြီးဖြစ်ရမည့်အပြင် စေလွှတ်ချိန်၌ အသက် ၅၅ နှစ်ထက်မကြီးစေရ” ဟုလည်းကောင်း၊ နည်းဥပဒေ ၁၃၄ တွင် “ဝန်ထမ်းအဖွဲ့အစည်းများသည် ပြင်ပဝန်ထမ်းတာဝန်ထမ်းဆောင်ခွင့်ပြုရန် ထုတ်ပြန်မည့်အမိန့်ကို ရာထူးဝန်အဖွဲ့နှင့်ကြိုတင်     ညှိနှိုင်းပြီး အတည်ပြုချက်ရရှိမှသာ ထုတ်ပြန်ရမည်” ဟုလည်းကောင်းပြဋ္ဌာန်းထားရှိပါသည်။

ဝန်ကြီးဌာနနှင့်အဖွဲ့အစည်းများမှ ဝန်ထမ်းတစ်ဦးကို ပြင်ပဝန်ထမ်းစည်းကမ်းချက်ဖြင့် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခွင့်ပြုနိုင်ရေး ပြည်ထောင်စုရာထူးဝန်အဖွဲ့သို့ သဘောထားမှတ်ချက် မေးမြန်း လာပါက တာဝန်ထမ်းဆောင်မည့်ဝန်ထမ်း၏ အချက်အလက်များကို နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းနည်းဥပဒေများ၊ နည်းဥပဒေ ၁၃၃ နှင့် ညီညွတ်မှု ရှိ-မရှိ ပထမအကြိမ်စိစစ်ပြီး ညီညွတ်မှုရှိပါက ပြည်ထောင်စုအစိုးရ အဖွဲ့၏ ခွင့်ပြုချက်ရယူနိုင်ရေးအတွက် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းနှင့်အညီဆောင်ရွက်ပြီး ပြည်ထောင်စု အစိုးရအဖွဲ့၏ ခွင့်ပြုချက်ရရှိပါက ပြင်ပဝန်ထမ်းစည်းကမ်းချက်များဖြင့် တာဝန်ထမ်းဆောင် ခွင့်ပြုရန်ထုတ်ပြန်မည့်အမိန့်ကို အတည်ပြုချက်ရရှိရေးအတွက် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းနည်းဥပဒေ ၁၃၄ ပါ ပြဠာန်းချက်နှင့်အညီ ပြည်ထောင်စုရာထူးဝန်အဖွဲ့နှင့် ထပ်မံညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ပါကြောင်း ပြန်ကြားပါသည်။

ဝန်ကြီးဌာနနှင့်အဖွဲ့အစည်းများမှ ထုတ်ပြန်မည့် ပြင်ပဝန်ထမ်းစည်းကမ်းချက် (မူကြမ်း) ကို အတည်ပြုနိုင်ရေး ပြည်ထောင်စုရာထူးဝန်အဖွဲ့သို့ မေးမြန်းလာပါက တိုင်းရင်းသားရေးရာ၊ ပြည်သူ့ ရေးရာစီမံခန့်ခွဲမှုနှင့်ဝန်ဆောင်မှုရေးရာကော်မတီ၏ ခွင့်ပြုချက်ရယူထားခြင်းရှိ-မရှိ စည်းကမ်းချက် (မူကြမ်း) ပါ အချက်များသည် ပြည်‌ထောင်စုရာထူးဝန်အဖွဲ့ နည်းဥပဒေများ၊ နည်းဥပဒေ ၄၄ ပါ အောက်ပါအချက်များနှင့်ညီညွတ်မှုရှိ-မရှိ  ဒုတိယအကြိမ်စိစစ်ပြီး ညီညွတ်မှုရှိပါက အတည်ပြုကြောင်း ပြန်ကြားပါသည်-

(က)    လွှဲပြောင်းတာဝန်ထမ်းဆောင်မည့် နိုင်ငံ သို့မဟုတ် အဖွဲ့အစည်းနှင့်တာဝန်တို့ကို ဖော်ပြထားခြင်းရှိ မရှိ၊

( ခ )    လွှဲပြောင်းတာဝန်ထမ်းဆောင်မည့်ကာလကို တိကျစွာဖော်ပြထားခြင်းရှိ မရှိ၊

( ဂ )    ဝန်ထမ်းသည် ပြင်ပအဖွဲ့အစည်းသို့ လွှဲပြောင်းပေးသည့်နေ့မှစ၍ မိခင်ဌာနမှ ရာထူး လစာကို ခံစားခွင့်မရှိကြောင်းဖော်ပြထားခြင်းရှိ မရှိ၊

(ဃ)    ပင်စင်ထည့်ဝင်ကြေးကို ခေါ်ယူခန့်ထားသည့် သက်ဆိုင်ရာဝန်ကြီးဌာန သို့မဟုတ် အဖွဲ့အစည်းက နိုင်ငံတော်ဘဏ္ဍာရန်ပုံငွေသို့ သတ်မှတ်ထားသောနှုန်းအတိုင်း ပေးသွင်းခြင်းမပြုပါက ဝန်ထမ်းကိုယ်တိုင်က ပေးသွင်းရမည်ကို ဖော်ပြထားခြင်းရှိ မရှိ၊

( င )    ပြင်ပဝန်ထမ်းတာဝန်ထမ်းဆောင်သည့်ကာလအတွက် ခွင့်စုဆောင်းခွင့် မပြုပါက ခွင့်လစာထည့်ဝင်ကြေးပေးသွင်းရန်မလိုကြောင်း ဖော်ပြထားခြင်း ရှိ-မရှိ၊

( စ )    ဝန်ထမ်း၏ မူလရာထူးနေရာတွင် ယာယီအစီအစဉ်ဖြင့် လူစားခန့်ထားခွင့်ရှိကြောင်း ဖော်ပြထားခြင်းရှိမရှိ၊

(ဆ)    ပြင်ပဝန်ထမ်းတာဝန်ထမ်းဆောင်ခွင့်ပြုသည့်ကာလသည် ဝန်ထမ်း၏ သက်ပြည့် အငြိမ်းစားယူရမည့် နေ့ရက်ထက်ကျော်လွန်ခြင်းရှိမရှိ။

ပြင်ပဝန်ထမ်းစည်းကမ်းချက်များဖြင့် တာဝန်ထမ်းဆောင်သည့်ကာလကို တိုးမြှင့်တာဝန် ထမ်းဆောင်စေလိုပါက  ဖော်ပြပါလုပ်ငန်းစဉ်များအတိုင်းဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။

ဝန်ထမ်းစည်းကမ်းထိန်းသိမ်းရေးဆိုင်ရာကိစ္စ

၁။         တရားရုံးမှ ရုံးတက်/ရုံးဆင်း ထောင်ဒဏ်(၁) ရက်နှင့် ဒဏ်ငွေ (၃၀၀၀၀) ကျပ် ပေးဆောင်ရန် ချမှတ်ခြင်းခံရသဖြင့် လစာရပ်ဆိုင်းထားခဲ့ပြီး အဆိုပါ လစာရပ်ဆိုင်းထားခြင်းကို ပယ်ဖျက်၍ အလုပ် ပြန်လည်ဝင်ရောက်ခွင့်ပြုနိုင်ရေးကိစ္စ

             သက်ဆိုင်ရာဌာနအနေဖြင့် ဝန်ထမ်းအား ဝန်ထမ်းကျင့်ဝတ်ပျက်ယွင်းခြင်း၊ ဌာနဆိုင်ရာ စည်းကမ်းဖောက်ဖျက်ခြင်း၊ တာဝန်ပျက်ကွက်ခြင်းတို့ကြောင့်မဟုတ်ဘဲ တရားရုံး၏ ပြစ်ဒဏ်ချမှတ် ခံရခြင်းကို အကြောင်းပြု၍ လစာရပ်ဆိုင်းထားခြင်းဖြစ်ပါက ဝန်ထမ်းနစ်နာမှုမရှိစေရန် လစာရပ်ဆိုင်း ထားခြင်းကိုပယ်ဖျက်ပြီး အလုပ်ပြန်လည်ဝင်ရောက်ခွင့်ပြုနိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။ အကယ်၍ ဝန်ထမ်းအား တရားရုံး၏ ပြစ်ဒဏ်စီရင်ခံရသည့်အမှုကိစ္စသည် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းဥပဒေ၊ ပုဒ်မ ၃၉၊ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်း နည်းဥပဒေများ၊ နည်းဥပဒေ ၁၆၄၊ နည်းဥပဒေ ၁၆၉၊ နည်းဥပဒေခွဲ (က) တို့ပါပြဋ္ဌာန်းချက်များအရ ကျူးလွန်သည့်ပြစ်မှုနှင့် ချမှတ်သည့်ပြစ်ဒဏ်တို့ကို ထောက်ရှု၍ ထိုဝန်ထမ်းကို စီမံခန့်ခွဲရေးဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက်အရ ဝန်ထမ်းဆိုင်ရာပြစ်ဒဏ်ချမှတ်မည်ဆိုပါက နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းဥပဒေ၊ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်း နည်းဥပဒေများပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့်အညီ ဌာနဆိုင်ရာစစ်ဆေးမှုဖွင့်လှစ်၍ စစ်ဆေးပေါ်ပေါက် ချက်များအရ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းဥပဒေ၊ ပုဒ်မ ၅၃ ပါ ပြစ်ဒဏ်များအနက် ထိုက်သင့်သည့်ပြစ်ဒဏ်ကို ချမှတ်နိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။

၂။       ဌာနဆိုင်ရာစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့၏ အဖွဲ့ဝင် (၃) ဦးအနက် အဖွဲ့ဝင်(၂)ဦးမှ လက်မှတ်ရေးထိုးတင်ပြ ခဲ့သော ဌာနဆိုင်ရာစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့၏ အစီရင်ခံစာကို အတည်ပြု၍ ရ/မရ ကိစ္စ

နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းနည်းဥပဒေများ၊ နည်းဥပဒေ ၂၀၃ ပါပြဋ္ဌာန်းချက်အရ ဌာနဆိုင်ရာ စစ်ဆေးရေးအဖွဲ့သည် အစီရင်ခံစာကို ပုံစံ (၉) ပါအတိုင်း ရေးသားပြီး အမှုတွဲနှင့်အတူ ဌာန ဆိုင်ရာစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းပေးသည့်အကြီးအမှူးထံ တင်ပြရမည်ဖြစ်ပါသည်။ အဆိုပါ ပုံစံ(၉)တွင် ဌာနဆိုင်ရာစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌနှင့် အဖွဲ့ဝင်(၂) ဦးမှ လက်မှတ်ရေးထိုးရန်ပါရှိသည့် အတွက် ဌာနဆိုင်ရာစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့၏ အဖွဲ့ဝင်အားလုံး လက်မှတ်ရေးထိုးမှသာလျှင် ပြည့်စုံသော အစီရင်ခံစာတစ်စောင်အဖြစ် သတ်မှတ်နိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။ အမှာစာနှင့်ပူးတွဲပါရှိသည့် ဌာနဆိုင်ရာ စစ်ဆေးရေးအဖွဲ့၏ အစီရင်ခံစာပါ အဖွဲ့၏ထောက်ခံချက် (သဘောထားဖော်ပြချက်) တွင် စစ်ဆေးခံ ရသည့် အရာထမ်းများအား စစ်ဆေးပေါ်ပေါက်ချက်အရ ကျူးလွန်သည့်ပြစ်မှု အတိမ်အနက်ပေါ် မူတည်၍ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းဥပဒေ၊ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းနည်းဥပဒေများကို ရည်ညွှန်းပြီး ကျူးလွန်သည့်ပြစ်မှု အမျိုးအစားနှင့်ချမှတ်သင့်သည့်ပြစ်ဒဏ်တို့ကို ဖော်ပြထားခြင်းမရှိဘဲ ယေဘုယျသဘောသာ တင်ပြ ထားသည်ကို စိစစ်တွေ့ရှိရပါသည်။ သို့ဖြစ်ပါ၍ ဌာနဆိုင်ရာစစ်ဆေးမှုကို နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းဥပဒေ၊ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းနည်းဥပဒေများပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့်အညီ ပြည့်စုံမှန်ကန်ခိုင်မာစွာ ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် အတွက် ဌာနဆိုင်ရာစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့ကို ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းပြီး ယခင် ဌာနဆိုင်ရာစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့၏ အစီရင်ခံစာကို အခြေပြု၍ စစ်ဆေးဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။

၃။         ဌာနဆိုင်ရာစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့အနေဖြင့် ဝန်ထမ်းအား စစ်ဆေးမှု ပြုလုပ်နိုင်ရေးအတွက် ဝန်ထမ်းရှိရာဌာနသို့သွားရောက်စစ်ဆေးရန် အခက်အခဲကြုံတွေ့လျက်ရှိနေပါသဖြင့် အမှုစစ်ဆေးခြင်း ကို Video Conferencing System ဖြင့် ပြုလုပ်နိုင်ခြင်း ရှိ/မရှိကိစ္စ          

သက်ဆိုင်ရာဌာနအနေဖြင့် ဌာနဆိုင်ရာစစ်ဆေးမှု ဖွင့်လှစ်၍ အရေးယူခြင်းခံရသည့် ဝန်ထမ်းသည် ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ရာထူးဖြစ်သည့်အတွက် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းနည်းဥပဒေများ၊ နည်းဥပဒေ ၁၉၄၊ နည်းဥပဒေခွဲ (ဂ)၊ နည်းဥပဒေခွဲငယ် (၁) ပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်နှင့်အညီ ဌာနဆိုင်ရာ စစ်ဆေးရေးအဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းရာ၌ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် (၃) ဦးဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ဝန်ထမ်းအား စွဲချက်လွှာပေးပို့ခဲ့သော်လည်း သတ်မှတ်ထားသည့်နေ့ရက်တွင် ချေပလွှာပြန်လည် ပေးပို့လာခြင်းမရှိသည့်အတွက် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းနည်းဥပဒေများ၊ နည်းဥပ ဒေ ၁၉၅၊ နည်းဥပဒေခွဲ (ည) ပါပြဋ္ဌာန်းချက်နှင့်အညီ ယင်း၏မျက်ကွယ်၌ သက်သေများကို စစ်မေးနိုင်မည် ဖြစ်ပါသည်။ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းဥပဒေနှင့် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းနည်းဥပဒေများ တွင် ရှေးဦးစုံစမ်းမှု သို့မဟုတ် ဌာနဆိုင်ရာစစ်ဆေးမှုကို Video Conferencing System ဖြင့် ဆောင်ရွက်နိုင်ကြောင်း ပြဋ္ဌာန်း ထားခြင်းမရှိသကဲ့သို့ ဆောင်ရွက်ခြင်းမပြုရဟု တားမြစ်ထားခြင်းလည်းမရှိပါ။ ဌာနအနေဖြင့် လက်ရှိအခြေအနေအရ ဌာနဆိုင်ရာစစ်ဆေးမှုကို Video Conferencing System ဖြင့် ဆောင်ရွက် လိုပါက ဌာန၏ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုဖြင့် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းဥပဒေ၊ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းနည်းဥပဒေများပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့်အညီ ပြည့်စုံမှန်ကန်ခိုင်မာစွာ ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။ အဆိုပါကိစ္စနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်ရုံး၏ သဘောထားမှတ်ချက်ကိုလည်း ညှိနှိုင်း ရယူဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။

၄။         နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းနည်းဥပဒေများ၊ နည်းဥပဒေ ၂၀၂ ပါ“အောက်ဖော်ပြပါအခြေအနေမျိုး” ဆိုသည့် စကားရပ်သည် နည်းဥပဒေခွဲ (၄) ခုလုံးဖြစ်စေ၊ တစ်ခုခုနှင့်ဖြစ်စေ အကျုံးဝင်သည်ဟု သုံးသပ်မှုနှင့် “နည်းဥပဒေ ၁၉၄ မှ ၂၀၁ ပါ သတ်မှတ်ချက်များကို လိုက်နာခြင်းမှ ခြွင်းချက်ပြုနိုင်သည်” ဆိုသည့် စကားရပ်သည် အားလုံးကို ခြွင်းချက်ပြုရန်မဟုတ်ကြောင်း သုံးသပ်ဆောင်ရွက်ချက်တို့နှင့် စပ်လျဉ်း သည့်ကိစ္စ

သက်ဆိုင်ရာဌာနအနေဖြင့် ခွင့်စည်းကမ်းများကို ဖောက်ဖျက်၍ ခွင့်မဲ့ပျက်ကွက်ခြင်း၊ ဌာန ဆိုင်ရာညွှန်ကြားချက်များကို လိုက်နာမှုမရှိဘဲ CDM (Civil Disobedience Movement) လှုပ်ရှားမှုတွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခြင်းပြုလုပ်ခဲ့သည့် ဝန်ထမ်းများအား ဌာနဆိုင်ရာအရေးယူပြီး ပြစ်မှုကျူးလွန်ကြောင်း ထင်ရှားပေါ်ပေါက်ပါက ယင်းတို့၏ကျူးလွန်ဖောက်ဖျက်ခဲ့သည့် ပြစ်မှုအတိမ်အနက်ပေါ်မူတည်၍ ထိုက်သင့်သည့် ဝန်ထမ်းစည်းကမ်းဆိုင်ရာပြစ်ဒဏ်ချမှတ်နိုင်ရန် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းနည်းဥပဒေများ၊ နည်းဥပဒေ ၁၉၂ နှင့် နည်းဥပဒေ ၁၉၃ တို့ပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များအရ ဌာနဆိုင်ရာစစ်ဆေးမှုကို ဖွင့်လှစ်ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်သဖြင့်လည်းကောင်း၊  နည်းဥပဒေ ၁၉၆ ပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်အရ စွဲချက်မတင်ပါက ဌာနဆိုင်ရာစစ်ဆေးမှု ပျက်ပြယ်သဖြင့်လည်းကောင်း ဌာနဆိုင်ရာစစ်ဆေးရေး အဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းခြင်းနှင့် စွဲချက်တင်ခြင်းတို့ကို ခြွင်းချက်ပြုရန်မသင့်ပါ။ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းနည်းဥပဒေများ၊ နည်းဥပဒေ ၂၀၂ ပါ“အောက်ဖော်ပြပါအခြေအနေမျိုး” ဆိုသည့်စကားရပ်သည် နည်းဥပဒေခွဲ (၄) ခုလုံးဖြစ်စေ၊ တစ်ခုခုနှင့်ဖြစ်စေ အကျုံးဝင်သဖြင့်လည်းကောင်း၊ “နည်းဥပဒေ ၁၉၄ မှ ၂၀၁ ပါသတ်မှတ်ချက်များကိုလိုက်နာခြင်းမှ ခြွင်းချက်ပြုနိုင်သည်” ဆိုသည့်စကားရပ်သည် အားလုံးကို ခြွင်းချက်ပြုရန် မဟုတ်သဖြင့်လည်းကောင်း သက်ဆိုင်ရာဌာန၏ သုံးသပ်ဆောင်ရွက်ချက်များသည် လျော်ကန်သင့်မြတ်မှုရှိပါသည်။ ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်ရုံး၏ သဘောထားမှတ်ချက်ကိုလည်း ညှိနှိုင်း ရယူဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။